Malarz, grafik, scenograf, ilustrator i pedagog – Adam Marczyński stworzył prace pt. Struktura otwarta 6 w 1969 roku z wykorzystaniem blachy, drewna i akrylu o wymiarach 65 x 40 cm
Budowane ze sklejki i blachy płaszczyzny pokryte były regularnie rozmieszczonymi licznymi kasetonami zawierającymi obrotowe płytki ze sklejki, blachy czy bakelitu1. Układ płytek można dowolnie zmieniać poprzez zmianę ich nachylenia. Ideą artysty było bowiem zaangażowanie odbiorcy w efekt finalny jego dzieła. To widz miał decydować o dynamice, statyce czy harmonii lub chaosie zaproponowanego przez artystę układu. „Układy zmienne Adama Marczyńskiego były bodaj jednym z pierwszych w Polsce eksperymentów, mających na celu nawiązanie z odbiorcą nowej formy kontaktu, polegającej na obaleniu bariery istniejącej między widzem a dziełem”2.
„Malarstwo operujące takimi podstawowymi obiektami geometrycznymi jak odcinek, punkt, prostokąt, okrąg itd., opiera się na związku między geometrycznym uporządkowaniem przestrzeni a tworzonym w malarstwie porządku estetycznym. Istota tego porządku estetycznego ma swoje źródła we współczesności obfitującej w odkrycia zmieniające pojęcia o budowie świata materialnego. Oddziałuje to na świadomość artysty i zmusza go do poszukiwania odrębnej formy plastycznej, formy, która by tę świadomość najlepiej wyrażała”3 – mówił Marczyński w 1985 roku. Odbiorca, zmieniając obrotowe płytki w Strukturze otwartej 6, może tworzyć własny porządek estetyczny, wyrażający świadomość jego odbioru świata.
Prostokątna powierzchnia podzielona na 9 rzędów w każdym rzędzie po 6 plastycznych kwadratów. W pierwszym, czwartym i siódmym rzędzie po 4 środkowe kwadraty wysunięte do przodu. W każdym otworze znajduje się ruchomy srebrny kwadrat, który w dowolny sposób otwiera lub zamyka otwór o tle pomarańczowym. Partie drewniane malowane pomarańczowo. U dołu i z prawego boku większa płaszczyzna tła.
Na odwrocie napis Adam Marczyński/Struktura otwarta 6/1969 oraz nalepka DESA z wystawy w Kopenhadze.
1 Tamże.
2 Adam Marczyński, wstęp: M. Hussakowska, „Grupa Krakowska” Galeria Krzysztofory, Kraków 1972/1973.
3 A. Marczyński za: J. Madejski, Zwierzenia estetyczne. Marczyński, „Gazeta Krakowska” 1985, nr 70 (23–24.03).
Opracowanie tekstu: Anna Kroplewska-Gajewska